دانلود پایان نامه رشته حقوق

بررسی صور ابهام در مورد معامله و مبانی و مستندات لزوم رفع آن

 
 
 
مقدمه:
وجود غرر در داد و ستدها وبه خصوص آنچه كه تحت عنوان «بیع» صــورت می گیرد ، چگونه استحكام روابط اجتماعی و تجاری را تهدید می كند ؟ مگر نه این است كه ملكیّت از امور اعتباری است ، پس رعایت و پای بندی به شرایط با عدم التزام و بی توجهّی نسبت به آنها ،چه تأثیری در نتیجه خواهد داشت ؟ چرا حتّی با وجود علم و توافق ، معامله غرری صحیح نیست؟ ! و بالاخره آیا احراز شرایط فقهی در عوضین -بعنوان موضوع معامله -صرفاً به جهت تحقّق وترتّب آثار شرعی بیع - حلّیّت و جواز تصرّف و لزوم بیع -است ؟ یا .  … در پاسخ ، برخی از فقیهان امامیّه  در زمینه ی لزوم رفع ابهام ازمورد معامله گفته اند : «این مسأله ازمسائلی است كه در آن ،حقّ الناس و حقّ ا… در هم آمیـــخته است . غرر و ربـــا دو مقوله است كه شارع مـــقدّس به خاطر آنكه امــــوال مردم از بیــــن نرود ،آن را تحریم كرده است .»  
 
پاسخ دیگر ازنوشته مرحوم نراقی (ره)  است :« پوشیده نماندكه علم و رضایت فروشنده یا خریدار به اینكه مورد معامله ، در معرض خطراست ؛ در صحّت معامله مؤثّر نیست زیرا نهی شارع ،عام است و صورت علم را نیز فرا می گیرد و این شگفت نیست كه شارع از قرار دادن مــــال در معرض خطربا علمبه آن ، نهی كند وخریدن چیزی را كه درشرف نابودی است ،حتّی با علم خریدار ممنوع سازد همچنانكه در اسراف و اتلاف بیهوده  ی مال چنین است .» بنابراین ، حكم شارع ، بطلان معامله غرر ی است و نمی توان برخلاف این حكم ، تراضی كرد .
لزوم رفع ابهام از مورد معامله ،صرفاً تعبّدبه حكم شرع وقانون نبوده بلكه مبنای عقلانی نیز دارد .بنابراین ، مبانی مزبور را در دو فصل جــــداگانه باید بررسی كرد : مبـــنای تحلیلی ومبنای روایی . سپس در بررسی مستنــــدات جهل و اشتباه به بررسی برخـــی از قواعد فقهی نیز خواهیم پرداخت .
 
 
 
 
کلمات کلیدی:

ابهام در معامله

رفع ابهام از مورد معامله

مبانی لزوم رفع ابهام از مورد معامله

 

 

  فهرست مطالب
چكیده مطالب 
مقدمه
   بخش نخست: كلیّات و مفاهیم 6
الف) مورد معامله
ب) معامله 

ج) جلوه های ابهام در مورد معامله

1) بررسی مفهوم جهل و ابهام
2) انواع جهل نسبت به مورد معامله 
- مجهول بودن ذات
- مجهول بودن اوصاف
- مجهول بودن مقدار
- جهل به وجود، حصول و بقای مورد معامله
- تردید بین دو شیء
- جهل و اشتباه متعاملین در قصد
 

بخش دوم : بررسی اجمالی شرایط عوضین

فصل نخست: در عقد بیع

فصل دوم: در عقد اجاره

 

بخش سوم: بررسی مبانی لزوم رفع ابهام از مورد معامله

فصل نخست: مبنای تحلیلی
الف) نظم عمومی
ب) سیره ی عقلا
فصل دوم: مبنای روایی
الف) اعتبار حدیث غرر

 

ب) دلالت حدیث غرر